Yaşanmışları unutmuyoruz...
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

Yaşanmışları unutmuyoruz...

Yaşanmışlarımızı unutmayalım diyenlerin adresi...
 
AnasayfaLatest imagesAramaKayıt OlGiriş yap

 

 fızıgın temellerı

Aşağa gitmek 
YazarMesaj
____zombıe____
Baş Vezir
Baş Vezir
____zombıe____


Kadın Mesaj Sayısı : 1082
Yaş : 30
Nerden : ankara
İş/Hobiler : her turlu ısı yaparım.hobılerımıde say say bıtmez sımdı
Lakap : _^^zombıe^^_
Kayıt tarihi : 06/07/08

fızıgın temellerı Empty
MesajKonu: fızıgın temellerı   fızıgın temellerı Icon_minitimePtsi Tem. 28, 2008 12:58 pm




.: FİZİĞİN TEMELLERİ :.



(Genelde bilimin,ozelde fizigin dayandigi temeller uzerine bir deneme) Bu kucuk denemede sunlar kisaca gozden gecirilecektir:

Tum doga bilimlerinde ve fizikte doganin konumu
Fizigin iki temel kavrami olarak uzay ve zaman
Fizigin diger onemli temeli olarak neden-sonuc ilkesi
Fizigin en temel sureci olarak olcme;gozlem-olcme-deney uclusu
Fizigin metodunun temel ozelligi olarak;dogadaki degisimleri degismeyenlerle aciklamak
Fizikte diger temel kavramlar olarak korunum ve invaryantlik
Pozitif bilimler ve fizigin temeli olarak basitlik ilkesi
Fizik-matematik iliskisi
Fizik-felsefe iliskisi
Fizikteki temel kavramlarin son yuzyildaki degisimi

________________________________________________________________________________

17. yy. da doga kendi disimizda,bizim varligimizdan bagimsiz, nesnel olarak varolan bir seydi.20. yy. baslarindan sonra artik, gozleyenler olarak doganin icindeki yerimizi aldik ve inceledigimiz, saf olarak doga degil, doga ile bizim birlesimimizden olusan sistem oldu. Olcme sirasinda dogaya yapilan mudahale goz onune alinmaya baslandi.(Bu mudahale makroevrende daha tespit edilebilirdir ancak, kuantum fiziginin inceledigi mikroevrende tespit edilemez niteliktedir.Bu noktada daha fazla ayrinti denemenin konusu disindadir.)
17. yy. da uzay ve zaman; birbirinden, olaylardan ve nesnelerden bagimsiz olarak ele aliniyordu. (Newton mekaniginde her turlu degisimden bagimsiz akan-ve olaylar olsa da olmasa da akmaya devam eden-bir zaman vardir.Uzay da buna benzer niteliktedir.Madde var olsada olmasa da uzay vardir.)19. yy. dan sonra goruldu ki maddenin olmadigi yerde, uzaydan; degisimin olmadigi yerde de zamandan bahsetmek anlamsizdir.Boylece uzay ve zaman mutlak kimliklerinden kurtulup goreceli ve birbirlerine bagli yerlerini aldilar.
Neden-sonuc zinciri varligini korudu ve koruyacakta.Cunku yukarida belirtildigi gibi; olaylarin birbirine neden-sonuc zinciriyle bagli olmadigi bir evrende, olaylarin sebebi baska yerlerde aranmaya baslanir ve bu da pozitif bilimlerin(doga bilimlerinin) sonu demektir.Ancak evrene karsi olan deterministik bakis yerini olasiliga birakti.
17. yy. da; yapilan olcme ve deneylerin dogaya bir mudahale oldugu dusunulmuyordu. 20. yy. da; insanin, bilme surecindeki yeri daha iyi anlasilinca bu mudahale farkedildi ve olcme,deney gibi kavramlar daha iyi anlasildi.Ozellikle kuantum fiziginde deneyin ve olcmenin niteligi klasik fiziginkinden oldukca farklidir.Olcme-ister makroevrende ister mikro evrende-olculen sisteme yapilan bir mudahaledir.Bu mudahale makroevrende tespit edilip hemen hemen giderilebilir nitelikte oldugu halde mikroevrende bu nitelikte degildir.Cok temel ve utopik bir ornek olarak su verilebilir:Gorme surecinin baslayabilmesi icin gozumuze bir foton gelmesi gerektigi dusunulurse bir elektronu gorebilmek(!) icin onun uzerine bir fotonun carpip gozumuze gelmesi gerekir.Bu ise elektronun durumunu daha farkli gormemiz demektir. Yani bu mudahale kacinilmazdir.Dolayisiyle olcme-gozlem-deney uclusunun niteligi tamamen degismis oluyor ancak onemlerini koruyorlar.
Basitlik ilkesi onemini korumaya calisiyor ancak ozellikle kuantum fizigiyle ve daha sonraki gelismelerle (string theory,yuksek boyutlarda-10,11-cozumler vb.) bu ilke terkedilmis gibi gorunuyor.Ya mikroevren oldukca karmasik ya da mikroevreni klasik fizikten kalan bazi kavramlarla (alan, tanecik, lokalizasyon gibi)aciklamaya calistigimizdan teoriler ve soyutlamalar karmasiklasiyor.
Fizik-matematik iliskisi 17. yy. da,matematigin fizikte sadece bir gosterim sekli olmasindan ibaretti.Oysa 20. yy. ve sonrasinda ozellikle teorik fizigin gelismesiyle; matematik, fizikte bir formalizm olmaktan oteye gecti.
Ve fizik-felsefe iliskisi.Kuantum fizigini doguran 20. yy. basi ve 19. yy. sonundaki gelismeler beraberinde cok derin felsefi tartismalarida getirdi.Bununla cok guzel yerlere varildi ama cokta spekulasyon yapildi.Felsefe, fizik icin kacinilmazligini korudu ve koruyacakta.Ayni sekilde fizigin de felsefe icin kacinilmaz oldugu goruldu.(Tabii ki ontoloji yada benzer dallar icin)
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
 
fızıgın temellerı
Sayfa başına dön 
1 sayfadaki 1 sayfası

Bu forumun müsaadesi var:Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
Yaşanmışları unutmuyoruz... :: Bilim-Kültür :: Fizik-
Buraya geçin: